Ewa Pańkowska – Powieści Wiktora Pielewina. Kontekst postmodernistyczny. Interpretacje

Seria: Colloquia Orientalia Bialostocensia
Rok wydania: 2016
Liczba stron: 352
ISBN 978-83-7657-240-6
Kategoria: Literaturoznawstwo, Literatura rosyjska
Oprawa: miękka

Opis

Rok wydania: 2016
ISBN: 978-83-7657-240-6
Seria: Colloquia Orientalia Bialostocensia (Literatura/Historia XIX)
Recenzenci tomu: dr hab. Tatiana Stepnowska (prof. UŁ), prof. zw. dr hab. Wanda Supa (UwB)
Red. tech. tomu: Grzegorz Czerwiński, Jarosław Ławski
Streszczenia i indeks nazwisk: Ewa Pańkowska
Skład i projekt okładki: Wydawnictwo PRYMAT
Oprawa: miękka
Liczba stron: 352

Niniejsza monografia stanowi próbę systematyzacji wiedzy na temat bardzo ważnej części literackiego dorobku Pielewina, na którą składają się cztery powieści: Mały palec Buddy, Generation ‘P’, Liczby i Święta księga wilkołaka. Utwory te zgodnie z koncepcją Dmitrija Poliszczuka tworzą chronologiczną całość – tetralogię, tzw. „kwartet moskiewski” – cykl połączony wspólnymi motywami, a także obecnością tych samych bohaterów, przedstawionych w różnych okresach ich życia. „Kwartet moskiewski” poświęcony jest pokoleniu „P”. Przedstawiciele tej generacji to ludzie dorastający w epoce sowieckiej, którzy po rozpadzie Związku Radzieckiego poszukują dla siebie miejsca w nowych warunkach ekonomiczno-politycznych, nieufni wobec nowych ideologii, wychowani w atmosferze ateizmu, teraz próbują dokonać wyboru systemu wartości. Stopniowo poszerza się krąg bohaterów tetralogii, społecznych i psychologicznych typów poszukiwaczy prawdy i wolności. Reprezentantami tej grupy stają się rosyjscy inteligenci, pracownicy przemysłu reklamowego, biznesmeni, bankierzy, oficerowie służb specjalnych. Każda z wymienionych powieści odzwierciedla jak gdyby kolejny etap zmian dokonujących się w Rosji postsowieckiej. Pisarz odwołuje się do autentycznych wydarzeń historycznych, ujawnia różne nieprawidłowości, anomalie
i paradoksy, negatywne zjawiska poddaje zabiegom ufantastyczniania, hiperbolizacji i absurdyzacji, kreując ostatecznie satyryczno-groteskowy obraz Rosji przełomu XX i XXI wieku.
W twórczości Pielewina zauważalny jest wyraźny dialog z „klasyką” rosyjskiej literatury, widoczna jest zależność od uwarunkowań kulturowych uznawanych za typowo rosyjskie. Odnajdziemy więc w analizowanym „kwartecie moskiewskim” „klasyczny” element moralizatorsko-dydaktyczny, postmodernistyczne ujęcie „typowo rosyjskich zagadnień i problemów”, a należą do nich na przykład: potrzeba samookreślenia zarówno w wymiarze indywidualnym, jak
i ogólnonarodowym, kwestie związane z relacjami Wschód-Rosja-Zachód.
Utwory Pielewina zdradzają inklinacje w kierunku buddyzmu i to właśnie buddyzm jako nauka o potrzebie ciągłego samodoskonalenia stanowi dla pisarza źródło inspiracji i pozytywnych wartości, które stara się on przekazać czytelnikowi, nawet jeśli czyni to pod postacią kpiny. Odbiorca bowiem sam musi ocenić ważność owego przesłania, w czym niewątpliwie nie pomagają mu wprowadzane przez prozaika gwałtowne i dezorientujące zmiany nastroju:
od atmosfery śmiertelnej powagi do wywołującej śmiech gry słownej. (Z Recenzji dr hab. Tatiany Stepnowskiej, prof. nadzw. UŁ)

Seria: Colloquia Orientalia Bialostocensia (Literatura/Historia XIX)
Komitet Redakcyjny Serii: Mariya Bracka, Piotr Chomik, Lilia Citko, Agnieszka Czajkowska, Krzysztof Czajkowski, Grzegorz Czerwiński, Grażyna Dawidowicz, Joanna Dziedzic, Anna Janicka, Tadeusz Kasabuła, Dariusz Kukiełko, Andrzej P. Kluczyński, Kamil Kopania, Krzysztof Korotkich, Grzegorz Kowalski, Paweł Kuciński, Lucy Lisowska, Jarosław Ławski [Przewodniczący], Barbara Olech, Iwona E. Rusek, Michał Siedlecki, Łukasz Zabielski